Kobieta podróżniczka.

Jeszcze dwadzieścia lat temu na kobiecą, samotną podróż patrzono przez pryzmat niebezpieczeństw. Podróżniczki traktowano jak kobiety niezwykle odważne, nieraz igrające z życiem ryzykantki. Współczesna kobieta-podróżniczka to osoba świadoma, dobrze przygotowana i niezależna, która łamie stereotypy i na nowo definiuje swoje miejsce w świecie.

O ŻYCIUO PODRÓŻACHO KULTURACHNOWY

2/18/202510 min read

W ostatnim czasie skupiłam się na tym, co sprawia mi w życiu najwięcej przyjemności – na podróżach. Tym razem nie na moich własnych eskapadach, ale na wyprawach, które organizuję z myślą o osobach chcących zwiedzać świat w towarzystwie. W grupie tej istnieje ogromna dysproporcja – niemal 95% osób, które kontaktowały się ze mną w sprawie wspólnych podróży, to kobiety. To skłoniło mnie do przyjrzenia się, jak kobiety podchodzą do kwestii podróżowania, co nas powstrzymuje przed wyprawami solo i czy faktycznie częściej wybieramy towarzystwo w drodze. W ostatnich tygodniach poświęciłam trochę czasu na znalezienie, przeczytanie i przeanalizowanie istniejących badań społecznych oraz badań rynku branży turystycznej. Chciałam, żeby ten wpis opierał się przede wszystkim na faktach, a nie jedynie na moich wyobrażeniach. Poszperałam w internecie w poszukiwaniu danych – statystyk i badań, których wyniki okazały się dla mnie zaskakujące. Wyjazdy w zorganizowanych grupach wcale nie są wśród kobiet dominującym trendem. Samotne podróże stają się coraz bardziej popularne i na przestrzeni ostatniej dekady przeszły ogromną metamorfozę – zarówno w oczach społeczeństwa, jak i w podejściu samych podróżniczek. Co ciekawe, dane statystyczne z ostatnich lat wyraźnie pokazują, że ten trend rozkwita, mimo że wciąż owiany jest mitami i stereotypami. Czy podróżowanie w pojedynkę przez kobiety jest naprawdę niebezpieczne? A może to właśnie one najlepiej potrafią sobie radzić na trasie?

Kobieca turystyka w ostatnich dwóch dekadach.

Jeszcze dwadzieścia lat temu na kobiecą, samotną podróż często patrzono przez pryzmat niebezpieczeństw i stereotypów, które ograniczały jej swobodę. Turystykę napędzały wówczas największe biura podróży, a najlepszym sposobem na "zwiedzanie" innych krajów były wycieczki all inclusive. Słowo "podróżnik" brzmiało egzotycznie, a oczami wyobraźni widziano białego, dzielnego mężczyznę przemierzającego nieznane krainy w materiałowym kapeluszu, zwisającym na sznurku oplatającym jego szyję. Mógł nim być ktokolwiek – sąsiad, kolega z podstawówki albo znajomy, który niedawno rzucił pracę i wyjechał w świat. Kobieta-podróżniczka miała natomiast twarz Martyny Wojciechowskiej lub Beaty Pawlikowskiej. I właściwie tyle. Nie przypominam sobie, żebym często słyszała historie kobiet porzucających dotychczasowe życie, by wyruszyć w pojedynkę po przygodę. Przez długi czas nie znałam osobiście żadnej, która wybrałaby się samotnie choćby na wakacje. Według danych Booking.com w tamtym czasie zaledwie 14% młodych kobiet w czystej teorii rozważało odbycie podróży solo, co oznaczało bardzo małe zainteresowanie taką formą turystyki. Z kolei według danych, które w zeszłym roku analizował magazyn Forbes, aż 64% wszystkich samotnych podróżników na świecie stanowią dziś kobiety. Ta imponująca liczba odzwierciedla ważne zmiany, jakie zaszły w społecznym postrzeganiu turystyki oraz w postrzeganiu kobiecej niezależności.

Technologia.

W miarę rozwoju technologii internet zaczęły wypełniać fora podróżnicze, blogi, a z czasem także nasze obecnie przodujące media społecznościowe, takie jak Facebook czy Instagram. Tradycyjne biura podróży zaczęły ustępować miejsca internetowym porównywarkom ofert, które, konkurując ze sobą, stawały się coraz bardziej dostępne cenowo. Kobiety zaczęły dzielić się swoimi doświadczeniami online, pojawiało się coraz więcej inspiracji i dowodów na to, że samotne podróże są nie tylko możliwe i osiągalne finansowo, ale także bezpieczne. Nałogowo zwiedzamy świat, obserwując profile podróżnicze pełne kolorowych zdjęć z odległych zakątków świata. Często zakrzywiają rzeczywistość, ale stanowią niekończące się źródło inspiracji: „Jeśli ona może, to ja też”. W grupach na Facebooku można znaleźć społeczności skupiające samotne podróżniczki, które chętnie dzielą się radami, doświadczeniami oraz wskazówkami dotyczącymi między innymi bezpieczeństwa.

Jednymi z kluczowych powodów zmian, jakie zaszły w turystyce w ostatniej dekadzie, są niewątpliwie aplikacje takie jak Google Maps, TripAdvisor, Uber, Grab czy Couchsurfing. Rewolucjonizują one sposób, w jaki podróżujemy. Dają poczucie kontroli, bezpieczeństwa i ułatwiają podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym. Planujesz trasę po nieznanym mieście? Google Maps poprowadzi Cię krok po kroku, poratuje opiniami i wyszuka pobliskie zabytki, muzea, restauracje, a nawet transport publiczny. Szukasz rekomendacji na temat restauracji czy noclegu? TripAdvisor oferuje tysiące rzetelnych opinii, dzięki którym z łatwością znajdziesz coś, co spełni Twoje oczekiwania. Jeśli chcesz poznać lokalnych mieszkańców, Couchsurfing pomoże Ci nawiązać kontakt i zanurzyć się w kulturze danego miejsca. Bezpieczeństwo poruszania się po nieznanych miastach zapewniają aplikacje takie jak Uber czy Grab, które zostawiają trwały ślad Twojej podróży i minimalizują ryzyko napaści, kradzieży czy wyłudzeń. Już samo sprawne posługiwanie się wyszukiwarką Google stanowi doskonałą formę pozyskiwania informacji. Pozwala nam poznać miejsce, do którego się wybieramy, jego charakterystykę, kulturę, największe zagrożenia oraz obowiązujące przepisy prawa, które mogą stanowić wyzwanie dla samotnie podróżującej kobiety.

Technologia stała się naszym towarzyszem w podróży, co znacząco zwiększyło nasze poczucie bezpieczeństwa i kontroli.

Pandemia.

A potem przyszedł COVID... Stał się katalizatorem wielkich zmian i zapoczątkował prawdziwy rozkwit turystyki, w tym także tej samotnej, która dziś uważana jest za popularną formę rozwoju osobistego oraz symbol drogi do zdrowia psychicznego i fizycznego. Pandemia pozostawiła miliony ludzi pogrążonych w żałobie, przeżywających traumę i potrzebujących czasu na samotne przepracowanie swoich doświadczeń. Wyjazdy w pojedynkę często stawały się formą medytacji, samotnej wędrówki oraz połączenia z naturą. Badanie Solo Traveler World z 2021 roku ujawniło, że większość ludzi odczuwała potrzebę samotnej podróży, ponieważ pragnęli poczuć się wolni, niezależni i odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Chcieli odzyskać to, co zabrał im COVID-19.

W 2022 roku Google odnotował wzrost wyszukiwań związanych z podróżami solo o imponujące 761,15%, a jak potwierdzają badania Solo Traveler World, to właśnie kobiety po pandemii znacznie częściej szukały informacji o takich podróżach. Nie tylko nabrałyśmy pewności siebie w samotnym przemierzaniu świata, ale też robimy to częściej niż mężczyźni.

Zmiany w świadomości podróżujących kobiet.

Zmieniło się również podejście samych kobiet do wyzwań związanych z podróżowaniem solo. O ile dziesięć czy dwadzieścia lat temu ograniczenia zdrowotne, kulturowe lub związane z bezpieczeństwem mogły budzić obawy, o tyle współczesne podróżniczki są znacznie lepiej przygotowane i bardziej świadome. Statystyki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Travelers Digest pokazują, że kobiety lepiej planują swoje podróże, korzystając z technologii, aplikacji i dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa oraz zdrowia. W 2022 roku aż 68% samotnych podróżniczek deklarowało, że wybiera bezpieczne miejsca noclegowe, a 55% unika podróżowania nocnymi środkami transportu, co świadczy o ich większej świadomości i odpowiedzialności. Z danych Google wynika, że tematy związane z bezpiecznym podróżowaniem są znacznie częściej wyszukiwane przez kobiety niż mężczyzn. Pozwala to wysnuć wniosek, że kobiety przykładają większą wagę do kwestii bezpieczeństwa w podróży i prawdopodobnie są znacznie lepiej przygotowane na nieprzewidziane sytuacje.

Podróżowanie nie jest domeną jedynie młodych dorosłych. Jak wynika z analizy Hostelworld z 2019 roku, liczba rezerwacji dokonanych przez samotne kobiety wzrosła aż o 88% w ciągu czterech lat (od 2015 do 2019 roku), a wśród nich coraz większy odsetek stanowią kobiety powyżej 50. roku życia. Te statystyki wywołują uśmiech na mojej twarzy, bo mocno wierzę, że spełnianie marzeń podróżniczych nie ma daty ważności, a stający otworem świat dodaje odwagi niezależnie od wieku.

Według raportu Adventure Travel Trade Association (ATTA), 92% podróżujących kobiet planuje kontynuować swoje wyprawy solo. Przez ostatnią dekadę zmieniło się nie tylko społeczne postrzeganie, ale i osobista pewność kobiet w realizacji marzeń o samodzielnych wyprawach, obalając niegdyś ugruntowane przekonania i re-definiując, kim jest współczesna podróżniczka.

A kim ona jest?

Współczesna kobieta-podróżniczka to osoba świadoma, dobrze przygotowana i niezależna, która łamie stereotypy i na nowo definiuje swoje miejsce w świecie. To kobieta motywowana pragnieniem wolności, niezależności lub potrzebą samorozwoju, pragnąca zwiedzać świat w sposób bezpieczny i świadomy – na własnych zasadach. Dzięki podróżom poznaje siebie, zdobywa nowe doświadczenia, nawiązuje relacje z ludźmi z różnych zakątków świata i przełamuje własne ograniczenia. To każda z nas, kobiet, które pasjonuje przygoda.

Największe wyzwania kobiecych podróży.

Bezpieczeństwo przez wiele lat było kluczowym zmartwieniem kobiet, które rozważały wyruszenie w podróż solo. Badania wskazują, że 63% kobiet obawia się, że podróżując samotnie staną się celem przestępstw, takich jak molestowanie czy kradzież, w porównaniu do 34% mężczyzn, którzy wyrażają podobne obawy. Towarzyszą one szczególnie wyprawom do krajów o podwyższonej przestępczości lub tych, w których dominuje kultura patriarchatu. Oprócz kwestii bezpieczeństwa, kobiety często doświadczają różnorodnych form dyskryminacji. W wielu krajach i kulturach, gdzie tradycja i konserwatyzm wciąż mają silną pozycję, uzyskanie akceptacji dla podróżowania solo bywa trudne, a poruszanie się w takich miejscach wiąże się z wieloma ograniczeniami i szeroko rozumianym dyskomfortem.

Pocieszający jest jednak fakt, że mimo większych obaw o nasze bezpieczeństwo, nadal decydujemy się na tę formę podróżowania częściej niż mężczyźni. Przełamujemy nasze lęki i nie poddajemy się archaicznym kulturowym wzorcom.

Socjalne normy mają również istotne znaczenie. Społeczne oczekiwania wobec kobiet często kładą nacisk na rolę, jaką powinny pełnić w rodzinie i społeczeństwie. Może to prowadzić do poczucia, że samotne podróżowanie jest czymś niewłaściwym lub nieodpowiedzialnym. Kobiety często odczuwają presję, by dostosowywać się do tradycyjnych ról, które nie sprzyjają ich niezależności i samodzielności. Społecznie przyjęło się, że mężczyźni są bardziej odważni, sprawczy i skłonni do ryzyka w podróżowaniu. Łatwiej jest im podjąć "lekkomyślną" decyzję o porzuceniu wszystkiego i wyruszeniu w świat. Kobieta, z kolei, powinna pozostać tą rozważną. Ta nierówność przez lata wpływała na to, jak kobiety postrzegały siebie w kontekście podróży i jakie podejmowały decyzje. Na szczęście świat odchodzi od tych krzywdzących idei. Kobiety zyskują większą siłę sprawczą w kontekście podróży, tym samym inspirując i przekształcając prastare normy. Dodatkowo, rosnąca liczba kobiet w branży turystycznej wpływa na strategię marketingową biur podróży, które stają się bardziej świadome potrzeb kobiet podróżujących. Według danych FCMTravel kobiety stanowią dziś większość pracownikow branży turystycznej (60%, z czego aż 73% na stanowiskach kierowniczych), większość jej klientów i są siłą decyzyjną, która wyznacza dziś kierunek rozwoju tej branży. A co szczególnie ważne — w erze pracy zdalnej nie trzeba już porzucać absolutnie wszystkiego, żeby spełniać podróżnicze marzenia.

Dlaczego chcemy podróżować solo?

Rozwój technologii i turystyki w internecie, era blogerskich i instagramowych inspiracji, pandemia, ruchy feministyczne i przewartościowanie roli kobiet w społeczeństwie – to wszystko otworzyło przed nami drzwi do wielkiego świata i obudziło w nas chęć eksploracji. Ale co tak naprawdę motywuje nas do tego, żeby robić to samotnie?

Badania Solo World Traveler odkryły tajemnicę, dlaczego oraz jak...

Najważniejszym powodem, dla którego kobiety wybierają samotne podróże, jest chęć zwiedzania świata, bez ograniczeń związanych z czekaniem na innych. Aż 63% kobiet pragnie podróżować niezależnie, we własnym tempie. Dla 46% samotna podróż oznacza wolność i niezależność i wiele z nich przyznaje, że kochają to uczucie. Samotna podróż zdecydowanie nie oznacza bycia samotną – aż 42% kobiet marzy o poznawaniu innych podróżników, którzy podzielają ich pasje i mają podobne podejście do świata. Dla wielu kobiet podróżowanie to również droga w głąb siebie – 33% respondentek powiedziało, że jest to dla nich forma rozwoju osobistego. Na koniec, na szczęście tylko garstka kobiet twierdzi, że wyruszają na samotne wyprawy, ponieważ ich partner nie podziela tej pasji (what?!).

Jednak ostatecznie nie ma znaczenia jak i dlaczego. Liczy się fakt, że kobiety odkrywają pasję do eksploracji świata i odważnie podróżują zarówno w grupach, jak i samotnie. Niezależnie od tego, czy kierują nimi pragnienie wolności, potrzeba samorozwoju, czy po prostu chęć zobaczenia świata, podróże stają się integralną częścią ich życia. Co więcej, współczesny świat, dzięki zmianom społecznym, technologicznym oraz wzrastającej świadomości, staje się coraz bardziej przyjazny podróżniczkom, oferując im możliwości, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu byłyby nie do pomyślenia. Świat szeroko otwiera przed nami swoje drzwi, a my świadomie przekraczamy granice – zarówno te geograficzne, jak i mentalne.

Wiemy już dlaczego, ale jak lubią podróżować kobiety?

Zdecydowana większość (69%) stawia na całkowitą niezależność. Niewiele mniej, bo 60%, lubi być częścią kameralnej grupy, najlepiej kobiecej. Wiele z nich twierdzi, że dzięki kilku zorganizowanym wyprawom nabrały pewności siebie, nawiązały nowe przyjaźnie, zdobyły cenne doświadczenie i wkrótce były gotowe na swoją pierwszą podróż solo. Podróże grupowe to również dobre rozwiązanie dla kobiet, które nie dysponują dużym budżetem. Dzielenie kosztów oraz oferty niskobudżetowe preferuje aż 38% pań, podczas gdy tylko 20% przyznało, że lubi pławić się w luksusach. Na koniec warto dodać, że większość podróżniczek łaknie przygody. Ponad 40% wychodzi poza strefę komfortu, szuka adrenaliny i lubi podróżować w nieznane, obcując przy tym z naturą. Miejskie klimaty i wypady typu city break wybiera natomiast dwukrotnie mniejsza liczba kobiet (23%).